Η καταγωγή της ελιάς χάνεται στα βάθη των αιώνων. Ως αυτοφυές δέντρο, υπάρχει στον μεσογειακό χώρο εδώ και πολλές χιλιάδες χρόνια. Η αγριελιά, πρόγονος της καλλιεργήσιμης ελιάς, είναι αυτή που συναντάμε ακόμα και σήμερα στην Πελοπόννησο, την Κρήτη, τη Βόρειο Αφρική ή τη Μέση Ανατολή και, σύμφωνα με γραπτές μαρτυρίες, πρωτοεμφανίστηκε στην ανατολική Mεσόγειο, δηλαδή εκεί όπου αναπτύχθηκαν μερικοί από τους αρχαιότερους πολιτισμούς. Πρόσφατες αρχαιολογικές έρευνες στις Κυκλάδες αλλά και σε άλλες ελληνικές περιοχές, έφεραν στο φως απολιθωμένα φύλλα ελιάς τα οποία σύμφωνα με τις σύγχρονες μεθόδους χρονολόγησης φαίνεται να είναι ηλικίας 50-60.000 ετών, γεγονός που αποδεικνύει ότι η Ελλάδα είναι μια από τις πατρίδες της ελιάς.
Η ελιά, έχει σημαδέψει με τη μακραίωνη παρουσία της, όχι μόνο το τοπίο, αλλά και την καθημερινή ζωή των Ελλήνων και των άλλων μεσογειακών λαών, έχει συνδεθεί με την τελετουργία και τις λατρευτικές τους συνήθειες και έχει επηρεάσει τα ήθη και τα έθιμά τους, δημιουργώντας έναν εντελώς ιδιαίτερο πολιτισμό, τον πολιτισμό της ελιάς.
