Ήταν το 1998 όταν, με ιδέα του Προέδρου του Επιμελητηρίου Μεσσηνίας Γιώργου Καραμπάτου, ξεκίνησαν οι πρώτοι οδοιπόροι, λάτρεις της ελιάς, της περιπέτειας και της μοτοσικλέτας, από το Ανάκτορο του Νέστορα στη Χώρα (όπου έχουν ανακαλυφθεί μερικές από τις αρχαιότερες μαρτυρίες για την παρουσία της ελιάς) με την επιθυμία να γνωρίσουν τις άλλες πατρίδες της ελιάς.
16.000 χιλιόμετρα και 40 μέρες πορείας αποκαλύπτουν έναν κόσμο απίστευτα οικείο και φιλικό και παραδόσεις με μεγάλο ενδιαφέρον…
Τα επόμενα χρόνια, οργανώνονται οδοιπορικά σε όλες τις μεσογειακές χώρες. Οι συμμετέχοντες διαδίδουν την ιδέα της διεθνούς αξιοποίησης του πολιτισμού της ελιάς, με στόχο την ενίσχυση του θεματικού τουρισμού και την προώθηση των ελαιοκομικών προϊόντων, προς όφελος των τοπικών οικονομιών…
Παντού, αναγνωρίζονται οι ιστορικοί και πολιτιστικοί δεσμοί που συνδέουν τους λαούς της Μεσογείου και υπογράφονται «Πρωτοκόλλα Συνεργασίας» με φορείς σε όλες τις χώρες. Είναι η αρχή ενός διαλόγου και της καταγραφής αυτής της κοινής πολιτιστικής κληρονομιάς της ελιάς: τοπία/ελαιώνες, ελαιουργεία όλων των εποχών, έθιμα και παραδόσεις, γαστρονομικές συνήθειες, χρήσεις των προϊόντων της ελιάς..
Το 2003, ιδρύεται ο πολιτιστικός οργανισμός OTRoutes «Δρόμοι της Ελιάς» με έδρα την Καλαμάτα. Η πρωτοβουλία τίθεται υπό την αιγίδα διεθνών Οργανισμών και οι «Δρόμοι της Ελιάς» αναγνωρίζονται ομόφωνα ως «Παγκόσμια Πολιτιστική Διαδρομή Διαπολιτισμικού Διαλόγου & Βιώσιμης Ανάπτυξης» από το Εκτελεστικό Συμβούλιο της UNESCO (166ο Sess. EX.CO), μετά από πρόταση του Πρέσβη της Ελλάδας στον Διεθνή Οργανισμό Βασίλη Βασιλικού. Οι δρόμοι ανοίγουν: τα σύνορα Μαρόκου-Αλγερίας που παραμένουν κλειστά από το 1994, ανοίγουν για τη διέλευση των συμμετεχόντων στους «Δρόμους της Ελιάς», με διάταγμα του Βασιλιά του Μαρόκου και του Προέδρου της Λαϊκής Δημοκρατίας της Αλγερίας…. Οι συμμετέχοντες στο Οδοιπορικό ονομάζονται από τον τύπο των 2 χωρών «τρομοκράτες της ειρήνης»…
Δύο χρόνια αργότερα, το 2005, οι « Δρόμοι της Ελιάς», αναγνωρίζονται επίσημα από το Συμβούλιο της Ευρώπης και λαμβάνουν τον τίτλο «Μεγάλη Ευρωπαϊκή Πολιτιστική Διαδρομή».
Διαδρομές σε ελαιοπαραγωγικές αλλά και σε μη ελαιοπαραγωγικές χώρες της Ευρώπης συνεχίζονταται με στόχο την προβολή του πολιτισμού της ελιάς και της διαχρονικής διατροφικής αξίας των ελαιοκομικών προϊόντων στο κοινό.
Πραγματοποιούνται οι Θαλάσσιοι Δρόμοι της Ελιάς, ένας συμβολικός περίπλους στα ίχνη της διάδοσης της ελιάς από ανατολάς προς δυσμάς και της πορείας των εμπορικών πλοίων που επί αιώνες μετέφεραν τα ελαιοκομικά προϊόντα χαρίζοντας ευημερία στις μεσογειακές πόλεις-λιμάνια.
Το 2008, οι «Δρόμοι της Ελιάς» αφήνουν πίσω τους τις όχθες της Μεσογείου για να συναντήσουν τους Δρόμους του Μεταξιού. Με την ευκαιρία των Ολυμπιακών Αγώνων Πεκίνο 2008, 50 μοτοσικλετιστές ξεκινούν από την Αρχαία Μεσσήνη με προορισμό την Ασία. Δεκατρείς χώρες, 17.000 χλμ θα διανυθούν στη διάρκεια αυτού του οδοιπορικού για να σταλεί ένα μήνυμα ειρήνης.
Ακολουθούν διαδρομές διάδοσης του πολιτισμού της ελιάς στη Σκανδιναβία, στις χώρες της Βαλτικής Θάλασσας και στα Βαλκάνια, στη Βόρεια Μακεδονία, τη Σερβία, τη Βοσνία & Ερζεγοβίνη, το Μαυροβούνιο, την Κροατία, τη Σλοβενία…
Παράλληλα, πραγματοποιούνται επιστημονικές αποστολές και μελέτες για την ανάπτυξη τοπικών πολιτιστικών διαδρομών και ξεκινά έρευνα για τη δημιουργία μιας online βιβλιογραφίας με θέμα την ελιά και το ελαιόλαδο σε όλες τις γλώσσες της Μεσογείου.
H δυσμενής οικονομική συγκυρία και η πολιτική αστάθεια που έπληξαν πολλές μεσογειακές χώρες από το 2010 κι έπειτα, ανέστειλαν τις μεγάλες διεθνείς διαδρομές και έμφαση έκτοτε δίδεται στη δημιουργία τοπικών διαδρομών στις χώρες της ελιάς, στην ενδυνάμωση του Δικτύου OTRoutes, στην έρευνα και σε δράσεις για νέους και καλλιτέχνες.
Σήμερα, οι “Δρόμοι της Ελιάς” συνεχίζουν το ταξίδι τους στο χώρο και στο χρόνο. Ο εντοπισμός σημείων ενδιαφέροντος και η δημιουργία προτάσεων μικρών διαδρομών για την ανακάλυψη των φυσικών και πολιτιστικών τοπίων της ελιάς, ενημερωτικά εργαστήρια με θέμα τον πολιτισμό της ελιάς, τον πολιτιστικό τουρισμό, τα παραδοσιακά προϊόντα και τη γαστρονομία, δράσεις υποδοχής και ένταξης προσφύγων από άλλες ελαιοπαραγωγικές χώρες, είναι μερικές από τις δραστηριότητες που πραγματοποιούνται με τη συνεργασία των μελών του Δικτύου OTRoutes, μιας διεθνούς επιστημονικής επιτροπής και παλαιών και νέων φίλων της Διαδρομής.
